Efficacy and Safety of Apixaban Compared With Warfarin in Patients With Atrial Fibrillation in Relation to Renal Function Over Time
Insights From the ARISTOTLE Randomized Clinical Trial

 
Hijazi Z, Hohnloser SH, Andersson U, et al.
JAMA Cardiol. 2016;1(4):451-460
 

Achtergrond

Orale antistolling is essentieel om het risico op beroerte te verlagen in patiënten met atriumfibrilleren (AF). Het risico op trombo-embolische en bloedingscomplicaties is hoger in AF patiënten met een nierstoornis [1-4]. Behandeling met edoxaban, een orale factor Xa remmer, was geassocieerd met verminderde effectiviteit in AF patiënten met creatinineklaring>95 mL/min [5,6].
Hoewel de ARISTOTLE studie liet zien dat apixaban, ten opzichte van warfarine, geassocieerd was met gunstige effectiviteit en veiligheid in AF patiënten met verstoorde nierfunctie bij randomisatie, is het onduidelijk of dit voordeel aanhoudt in de tijd, gezien de natuurlijk daling van nierfunctie met leeftijd [7,8].
Deze studie onderzocht de effectiviteit en veiligheid van apixaban vs. warfarine in relatie tot veranderingen in nierfunctie in de tijd, in 16869 AF patiënten die deelnamen aan de ARISTOTLE studie.
 

Belangrijkste resultaten

• Na 12 maanden, was de mediane daling van eGFR 1.02 mL/min (IQR: -6.72 tot 4.52 mL/min), waarbij 13.6% van de patiënten eGFR daling liet zien van >20%. Verslechterende nierfunctie correleerde het sterkst met hogere leeftijd, lage haematocrit, aanwezigheid van hartfalen, vasculaire ziekte en diabetes.
• Er werd geen klinisch relevant verschil gezien in de verandering van nierfunctie in de tijd tussen de groepen die waren gerandomiseerd naar apixaban vs. warfarine.
• Ten opzichte van patiënten met stabiele eGFR>80 mL/min, hadden patiënten met stabiele eGFR<50 mL/min 2 keer zo hoge frequentie van ischemische of ongespecificeerde stroke (1.44% vs. 0.69%), 3 keer zo hoge jaarlijkse frequentie van sterfte door alle oorzaken (6.64% vs. 2.14%) en vergelijkbare frequenties van ernstige bloeding (3.81% vs. 1.34%).
• In patiënten met verslechterende nierfunctie (eGFR daling >20%), waren de jaarlijkse frequenties van beroerte of systemische embolie (HR: 1.53; 95% CI: 1.17-2.01), ernstige bloedingen (HR: 1.56; 95% CI: 1.27-1.93), en mortaliteit (HR: 2.31; 95% CI: 1.98-2.68) consistent hoger dan in patiënten met stabiele nierfunctie gedurende follow-up, ongeacht de nierfunctie bij baseline.
• In deelnemers gerandomiseerd naar apixaban ten opzichte van warfarine, met verslechterende nierfunctie, was het relatieve risico op ernstige bloedingen (HR: 0.76; 95% CI: 0.54-1.07; P=0.73) en stroke of systemische embolie (HR: 0.80; 95% CI: 0.51-1.24; P=0.86) lager, onafhankelijk van veranderingen in nierfunctie tijdens de studie. Er werd geen lager risico op ischemische of ongespecificeerde stroke gezien (HR: 0.88; 95% CI: 0.52-1.48; P = 0.94).

 

Conclusie

In AF patiënten op orale antistolling, was verslechterende nierfunctie het sterkst geassocieerd met hogere leeftijd, lage hematocriet en aanwezigheid van hartfalen, vaatziekte of diabetes. Verslechterende nierfunctie was geassocieerd met een hoger risico op CV events. Behandeling met apixaban ten opzichte van warfarine had geen effect op nierfunctie en de voordelen ten aanzien van effectiviteit en veiligheid van apixaban vs warfarine waren vergelijkbaar voor patiënten met normale, slechte of verslechterende nierfunctie.
 
Vind dit artikel online op JAMA Cardiol
 

References

1. Fox KA, Piccini JP,Wojdyla D, et al. Prevention of stroke and systemic embolism with rivaroxaban compared with warfarin in patients with non-valvular atrial fibrillation and moderate renal impairment. Eur Heart J. 2011;32(19):2387-2394.
2. Go AS, Fang MC, Udaltsova N, et al; ATRIA Study Investigators. Impact of proteinuria and glomerular filtration rate on risk of thromboembolism in atrial fibrillation: the anticoagulation and risk factors in atrial fibrillation (ATRIA) study. Circulation. 2009;119(10):1363-1369.
3. Hijazi Z, Hohnloser SH, Oldgren J, et al. Efficacy and safety of dabigatran compared with warfarin in relation to baseline renal function in patients with atrial fibrillation: a RE-LY (Randomized Evaluation of Long-term Anticoagulation Therapy) trial analysis. Circulation. 2014;129(9):961-970.
4. Hohnloser SH, Hijazi Z, Thomas L, et al. Efficacy of apixaban when compared with warfarin in relation to renal function in patients with atrial fibrillation: insights from the ARISTOTLE trial. Eur Heart J. 2012;33(22):2821-2830.
5. Giugliano RP, Ruff CT, Braunwald E, et al; ENGAGE AF-TIMI 48 Investigators. Edoxaban versus warfarin in patients with atrial fibrillation. N Engl J Med. 2013;369(22):2093-2104.
6. Ruff CT, Giugliano RP, Antman EM, et al. Evaluation of the novel factor Xa inhibitor edoxaban compared with warfarin in patients with atrial fibrillation: design and rationale for the Effective aNticoaGulation with factor xA next GEneration in Atrial Fibrillation-Thrombolysis In Myocardial Infarction study 48 (ENGAGE AF-TIMI 48). Am Heart J. 2010;160(4):635-641.
7. Heidbuchel H, Verhamme P, Alings M, et al. EHRA practical guide on the use of new oral anticoagulants in patients with non-valvular atrial fibrillation: executive summary. Eur Heart J. 2013; 34(27):2094-2106.
8. Granger CB, Alexander JH, McMurray JJ, et al; ARISTOTLE Committees and Investigators. Apixaban versus warfarin in patients with atrial fibrillation. N Engl J Med. 2011;365(11):981-992.