Fasting is not routinely required for determination of a lipid profile: clinical and laboratory implications including flagging at desirable concentration cut-points—a joint consensus statement from the European Atherosclerosis Society and European Federation of Clinical Chemistry and laboratory Medicine

Nordestgaard BG, Langsted A, Mora S, et al.
Eur Heart J 2016; April 26, published online ahead of print

Het is nooit bewezen dat niet-nuchtere lipidenprofielen minder goed zijn dan nuchtere lipidenprofielen. Toch worden er in de praktijk standaard lipidenprofielen gemeten na 8 uur nuchterheid. Omdat de meeste mensen gedurende de dag regelmatig consumeren en de postprandiale status 24 uur duurt, komt een lipidenmeting na 8 uur vasten misschien niet overeen met een dagelijks gemiddelde lipiden- en lipoproteïnen concentratie [1,2]. Ook is het voor patiënten, laboratoria, huisartsen en specialisten veel gemakkelijker en efficiënter om niet-nuchtere lipidenwaarden te meten [3-7]. Er zijn echter limieten aan het meten van niet-nuchtere lipidenprofielen. Deze zijn (i) dat waardes minder gestandaardiseerd zijn, (ii) dat ze minder nauwkeurig zijn en daardoor ongeschikt voor de Friedewald vergelijking om LDL-c te schatten, (iii) abnormale/normale lipide afkapwaarden niet zijn bepaald.

Dit consensus paper beschrijft een kritische evaluatie van het gebruik van niet-nuchtere lipidenprofielen versus nuchtere lipidenprofielen en stelt aanbevelingen op voor (i) situaties waarbij nuchter zijn niet nodig is voor het meten van een lipidenprofiel, (ii) lipidenwaarden die als abnormaal moeten worden aangemerkt. Het paper beschrijft in het kort de metingen van lipidenprofielen en verscheidene klinische studies die gedaan zijn omtrent de respons van lipiden en lipoproteïnen op voedselinname. Daarnaast worden verscheidene cohort studies genoemd die niet-nuchtere lipidenprofielen relateren aan het risico op CV events.
Gebaseerd op deze data beveelt dit consensuspanel aan om bij de meeste patiënten niet-nuchtere lipidenprofielen te meten, terwijl nuchtere profielen overwogen kunnen worden bij niet-nuchtere plasma triglycerideconcentraties >5 mmol/L (440 mg/dL). Uitzonderingen hierop worden kort aangestipt. Er worden ook argumenten tegen het gebruik van niet-nuchtere profielen bediscussieerd, waaronder de kleine kans op CV misclassificatie en de error bij beginnende statinetherapie.
Voor triglyceriden, totaal cholesterol, LDL-c, berekend resterend cholesterol, berekend non-HDL-c, HDL-c, apolipoproteïne A1, apoB en Lp(a), worden (ab)normale afkapwaarden aanbevolen in niet-nuchtere samples alsmede in nuchtere samples en voor levensbedreigende lipiden- en lipoproteïnenniveaus.

Sinds 2009 is door de Deense vereniging voor klinische biochemie al aanbevolen om standaard niet-nuchtere lipidenprofielen te meten in plaats van nuchtere profielen [8,9]. Hierbij bestond de mogelijkheid om een nameting met nuchtere samples te laten doen, wanneer triglycerideconcentraties te hoog waren. Om deze benadering te evalueren heeft dit consensus panel deze Deense studie data verder bijgewerkt, geanalyseerd en bediscussieerd. Bovendien komen zij met een strategie voor implementatie van een dergelijk systeem, die toegepast kan worden in individuele landen.

Vind deze publicatie online bij Eur Heart J
 

Referenties

1. Rifai N,Warnick GR. Lipids, lipoproteins, apolipoproteins, and other cardiovascular risk factors. In: Burtis CA, Ashwood ER, Bruns DE, (eds), Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular diagnostics, 4th ed. Philadelphia: Elsevier Saunders; 2006, p903–982.
2. Simundic AM, Cornes M, Grankvist K, Lippi G, Nybo M. Standardization of collection requirements for fasting samples: for the Working Group on Preanalytical Phase (WG-PA) of the European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM). Clin Chim Acta 2014;432:33–37.
3. Langsted A, Freiberg JJ, Nordestgaard BG. Fasting and nonfasting lipid levels: influence of normal food intake on lipids, lipoproteins, apolipoproteins, and cardiovascular risk prediction. Circulation 2008;118:2047–2056.
4. Mora S, Rifai N, Buring JE, Ridker PM. Fasting compared with nonfasting lipids and apolipoproteins for predicting incident cardiovascular events. Circulation 2008;118: 993–1001.
5. Watts GF, Cohn JS. Whither the lipid profile: feast, famine, or no free lunch? Clin Chem 2011;57:363–365.
6. Gaziano JM. Should we fast before we measure our lipids? Arch Intern Med 2012; 172:1705–1706.
7. Khera AV, Mora S. Fasting for lipid testing: is it worth the trouble? Arch Intern Med 2012;172:1710–1712.
8. Nordestgaard BG, Hilsted L, Stender S. Plasmalipider hos ikkefastende patienter og signalværdier pa° laboratoriesvar. Ugeskr Laeger 2009;171:1093.
9. Langsted A, Nordestgaard BG. Nonfasting lipids, lipoproteins, and apolipoproteins in individuals with and without diabetes: 58 434 individuals from the Copenhagen General Population Study. Clin