Statines: geen verhoogd risico op intracerebrale bloeding

Literatuur - ackam DG. Arch Neurol. 2012;69(1):39-45. doi:10.1001

Statins and Intracerebral Hemorrhage: A Retrospective Cohort Study

Daniel G. Hackam, MD, PhD; Peter C. Austin, PhD; Anjie Huang, MSc; David N. Juurlink, MD, PhD; Muhammad M. Mamdani, PharmD, MA, MPH; J. Michael Paterson, MSc; Vladimir Hachinski, MD, DSc; Ping Li, PhD; Moira K. Kapral, MD, MSc

Arch Neurol. 2012;69(1):39-45. doi:10.1001/archneurol.2011.228
Editorial comment: Arch Neurol. 2012;69:13-16

Expert opinie VBWG-lid Paul Brouwers, neuroloog, Enschede:
"Vooral op basis van de HPS en SPARCL studie is er altijd wat twijfel blijven bestaan of het gebruik van statines na een herseninfarct de kans op een intracerebrale bloeding marginaal zou kunnen verhogen. Met deze zeer grote retrospectieve cohort studie is toch wel aangetoond dat statines veilig gegeven kunnen worden na een herseninfarct. Of deze veiligheid ook geldt voor patienten met een bloeding in de voorgeschiedenis of voor patienten die gelijktijdig behandeld worden met orale anticoagulantia is hiermee niet met zekerheid aangetoond en enige terughoudendheid in deze groepen patienten blijft aangewezen'

Achtergrond

Patiënten met een beroerte of TIA hebben een verhoogd risico op terugkerende events [1].
Gebaseerd op gegevens van de SPARCL-studie (Stroke Prevention by Aggressive Lowering of Cholesterol Levels) en de Heart Protection Study, worden statines aanbevolen voor de meeste patiënten met een voorgeschiedenis van ischemische cerebrovasculaire events [2,3]. Zowel SPARCL als HPS suggereerde een toename in hersenbloedingen die verband hielden met statinetherapie bij patiënten met een voorgeschiedenis van beroerte of TIA [4,5]. Er zijn verschillende verklaringen voor de oorzaak van dit verband. Deze studie is een grote retrospectieve populatie-gebaseerde studie om het verband tussen statinetherapie en ICH bij patiënten die een acute ischemische beroerte overleven te onderzoeken.

Belangrijkste resultaten

De primaire uitkomstmaat ICH kwam iets minder vaak voor in statine-behandelde patiënten dan bij controles, wat aangeeft dat er geen negatieve associatie is. Er was geen interactie tussen een behandeling met statine en een van de vooraf gespecificeerde subgroepkenmerken. Patiënten die behandeld werden met ofwel een hoge- of lage dosis statines hadden soortgelijke risico's als de controlegroep. Patiënten die ingesteld bleven op behandeling met statine zonder cross-over tussen de groepen hadden een significant lager risico op ICH.

Belangrijkste resultaten van de studie naar het verband tussen statinetherapie en hersenbloeding

Kenmerk of analyse	Waarde
Baseline kenmerken in statine groep Leeftijd, gemiddeld, jaar Vrouwelijk geslacht, % Hypertensie, % Diabetes mellitus, % Chronic kidney disease, % Coronary artery disease, % Transient ischemic attack, % Dementie, %	78 53 80 25 26 26 28 21
Primaire uitkomst van ICH,^b gevallen per 1000 patiëntjaren Statine-behandelde patiënten Gematchte controles	2.94 3.71
Was er een statine blootstelling x vantevoren gespecificeerde subgroep kenmerken interactie?	Nee
Risico op ICH,^c HR (95% CI) Patiënten behandeld met hoge dosis statines vs controles Patiënten behandeld met lage dosis statines vs controles	1.33 (0.30-5.96) 0.86 (0.64-1.16)
Ondersteunen de bevindingen een gezonde gebruiker bias of screening bias?	Nee
Voorspellers van ICH	Hypertensie, eerdere ICH, chronische leveraandoening en blootstelling aan orale antistolling- of plaatjesremmende medicatie
Beschermende associaties	Statinegebruik, vrouwelijk geslacht en gebruik van kaliumsparende diuretica

Afkortingen: CI, confidence interval; HR, hazard ratio; ICH, intracerebral hemorrhage. a. Data uit Hackam et al. (Arch Neurol 2012); bHR, 0.87 (95% CI, 0.65-1.17); cHet optreden van een ischemische beroerte was lager in patiënten behandeld met statines dan in controles. (HR, 0.83 [95% CI, 0.75-0.92]).

Conclusie

Patiënten met een herseninfarct op statinetherapie hebben geen hoger risico op cerebrale bloedingen dan individuen die geen statines krijgen; statinetherapie blijft dan ook aanbevolen voor deze patiënten, tenzij er risico's voor de ICH aanwezig zijn.

Abstract

Background A recent post hoc analysis of a large randomized trial in patients with cerebrovascular disease suggested that statins may increase the risk of intracerebral hemorrhage (ICH).
Objective To examine the association between statins and ICH in patients with recent ischemic stroke in a population-based setting.
Design Retrospective propensity-matched cohort study with accrual from July 1, 1994, to March 31, 2008.
Setting Ontario, Canada.
Participants A total of 17 872 patients aged 66 years and older who initiated statin therapy following acute ischemic stroke and were followed for a median of 4.2 years (interquartile range, 2.4-5.0 years). To enhance causal inference, we conducted several tests of specificity to exclude healthy user bias in this sample.
Main Outcome Measure Hospitalization or emergency department visit for ICH defined using validated diagnosis coding.
Results Overall, 213 episodes of ICH occurred. In the primary analysis comparing statin users with nonusers, we found no association between statins and ICH (hazard ratio = 0.87; 95% confidence interval, 0.65-1.17). Subgroup and dose-response analyses yielded similar results. In tests of specificity, statin therapy was not associated with bone mineral density testing, vitamin D or B12 screening, gastrointestinal endoscopy, or elective knee arthroplasty, suggesting that results were not due to healthy user bias or differences in quality of care.
Conclusion Statin exposure following ischemic stroke was not associated with ICH.

Referenties

1. van Wijk I, Kappelle LJ, van Gijn J, et al; LiLAC Study Group. Long-term survival and vascular event risk after transient ischaemic attack or minor ischaemic stroke: a cohort study. Lancet. 2005;365(9477):2098-2104.
2. Furie KL, Kasner SE, Adams RJ, et al; American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular Nursing, Council on Clinical Cardiology, and Interdisciplinary Council on Quality of Care and Outcomes Research. Guidelines for the prevention of stroke in patients with stroke or transient ischemic attack: a guideline for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2011;42(1):227-276.
3. Brott TG, Halperin JL, Abbara S, et al. 2011 ASA/ACCF/AHA/AANN/AANS/ACR/ASNR/CNS/SAIP/SCAI/SIR/SNIS/SVM/SVS guideline on the management of patients with extracranial carotid and vertebral artery disease: executive summary: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines, and the American Stroke Association, American Association of Neuroscience Nurses, American Association of Neurological Surgeons, American College of Radiology, American Society of Neuroradiology, Congress of Neurological Surgeons, Society of atherosclerosis Imaging and Prevention, Society for Cardiovascular Angiography and Interventions, Society of Interventional Radiology, Society of NeuroInterventional Surgery, Society for Vascular Medicine, and Society for Vascular Surgery [published online May 25, 2011]. Circulation. doi:10.1161/CIR.0b013e31820d8c98.
4. Amarenco P, Labreuche J. Lipid management in the prevention of stroke: review and updated meta-analysis of statins for stroke prevention. Lancet Neurol. 2009;8(5):453-463.
5. Vergouwen MD, de Haan RJ, Vermeulen M, Roos YB. Statin treatment and the occurrence of hemorrhagic stroke in patients with a history of cerebrovascular disease. Stroke. 2008;39(2):497-502.