Effects of Morning Versus Evening Statin Administration on Lipid Profile: A Systematic Review and Meta-Analysis

 
Awad K, Serban MC, Penson P, et al.
Journal of Clinical Lipidology 2017; published online ahead of print
 

Introductie en methoden

Statines reduceren zeer effectief het cholesterol en leveren voordeel op bij de primaire en secundaire preventie van cardiovasculaire ziekte [1-3]. Normaal gesproken worden statines in de ochtend ingenomen, omdat de synthese van cholesterol tijdens de nacht piekt en veel statines een korte halfwaardetijd hebben. Het optimale tijdspunt van inname met betrekking tot effectiviteit en therapietrouw, zijn echter nog niet bekend [4,5].
 
In deze systematische review en meta-analyse werden de verschillende effecten op lipidenprofiel van ochtend- en avondinname vergeleken, om op deze manier een doseringsschema met het hoogste therapeutische effect te bereiken. Met dit doel werden prospectieve en retrospectieve gecontroleerde klinische studies (gerandomiseerd of niet) verzameld, die informatie gaven over de TC, LDL-c, HDL-c of triglyceriden (TG) effecten van statinetherapie bij ochtendinname en avondinname of voldoende informatie gaven over bloedlipidenwaarden op baseline en aan het einde van de studie. Ook moesten deze artikelen netto verandering-scores (TC, LDL-c, HDL-c en TG) of gemiddeld verschil in deze scores tussen de groepen (primaire uitkomst) rapporteren. De secundaire uitkomst was therapietrouw.
 

Belangrijkste resultaten

• Slechts 11 artikelen die in aanmerking kwamen voor deze meta-analyse werden tussen 1986 en 2014 gepubliceerd: deze includeerden 12 behandelarmen met 1034 deelnemers en een studieduur van 4 tot 12 weken. Statinedoseringen waren 40 mg/d atorvastatine, 2.5 tot 20 mg/d simvastatine, 10 mg/d rosuvastatine, 20 mg/d lovastatine, 40 mg/d pravastatine en 80 mg/d fluvastatine.
• De algehele gepoolde analyses waarbij de TC, HDL-c en TG-effecten van ochtend versus middag statine-inname werden vergeleken, waren niet statistisch significant, maar hadden met betrekking tot LDL-c de voorkeur voor inname in de avond. Gemiddelde verschillen waren: TC: 1.68 mg/dL (95% CI: -0.33 tot 3.69; P=0.10), HDL-C: 0.05 mg/dL (95% CI: -0.77 tot 0.87; P=0.90), TG: 1.66 mg/dL (95% CI: -2.68 tot 5.99; P=0.45) en LDL-C: 3.24 mg/dL (95% CI: 1.23–5.25; P=0.002).
• Met betrekking tot alleen kortwerkende statines, was er voor HDL-c en TG geen verschil tussen ochtend- en avondinname, maar werd voor TC en LDL-c wel de avondinname geprefereerd. Gemiddelde verschillen waren: HDL-C: 0.28 mg/dL (95% CI: -1.49 tot 2.06; P=0.75), TG: 0.97 mg/dL (95% CI: -13.54 tot 15.48; P=0.90), TC: 12.10 mg/dL (95% CI: 5.25–18.95; P=0.0005), LDL-C: 9.68 mg/dL (95% CI: 3.32 -16.03; P=0.003).
• Met betrekking tot alleen langwerkende statines, was er geen significant verschil voor TC, HDL-c of TG, maar werd er voor LDL-c wel lichtelijk de voorkeur gegeven aan avondinname. De gemiddelde verschillen waren: TC: 0.70 mg/dL (95% CI: -1.40 tot 2.80; P=0.51), HDL-C: -0.01 mg/dL (95% CI: -0.94 tot 0.92 P=0.98), TG: 1.72 mg/dL (95% CI: -2.82 tot 6.27; P=0.46), LDL-C: 2.53 mg/dL (95% CI: 0.41–4.64; P=0.02).  
• Van de 3 studies die data hadden over therapietrouw, was er 1 studie die aangaf dat deze beter was wanneer de statine in de ochtend werd ingenomen, ten opzichte van de avond. De andere studies rapporteerden neutraal effect.

Conclusies

Kortwerkende statines bleken significant effectiever in het verlagen van LDL-c en TC wanneer ze in de avond werden ingenomen, dan in de ochtend, terwijl langwerkende statines zowel in de ochtend als avond een bijna vergelijkbaar effect hadden. Dit was met uitzondering van LDL-c, maar dit effect was klein. Deze resultaten bevestigen dat kortwerkende statines in de avond moeten worden ingenomen, maar de auteurs geven aan dat langwerkenden statines ook in de ochtend ingenomen kunnen worden, omdat dit waarschijnlijk de therapietrouw ten goede komt.
 
Bekijk deze publicatie online op J of Clin Lipidol
 

Referenties

1998;97(15):1453–1460.
2. Mabuchi H, Kita T, Matsuzaki M, et al. Large scale cohort study of the relationship between serum cholesterol concentration and coronary events with low-dose simvastatin therapy in japanese patients with hypercholesterolemia and coronary heart disease. Circ J. 2002;66(12): 1096–1100.
3. Sacks FM, Pfeffer MA, Moye LA, et al. The effect of pravastatin on coronary events after myocardial infarction in patients with average cholesterol levels. N Engl J Med. 1996;335(14):1001–1009.
4. Parker TS, McNamara DJ, Brown C, et al. Mevalonic acid in human plasma: relationship of concentration and circadian rhythm to cholesterol synthesis rates in man. Proc Natl Acad Sci U S A. 1982;79(9):3037–3041.
5. Jones PJ, Schoeller DA. Evidence for diurnal periodicity in human cholesterol synthesis. J Lipid Res. 1990;31(4):667–673.