Cardiovascular Risk Factors From Childhood and Midlife Cognitive Performance
The Young Finns Study

Rovio SP, Pahkala K, Nevalainen J, et al.
J Am Coll Cardiol 2017;69:2279–89
 

Achtergrond

Epidemiologische en experimentele data suggereren dat hoge BP, abnormale serumlipiden en roken op middelbare leeftijd geassocieerd zijn met cognitieve afname later in het leven [1,2]. Meer recent heeft de CARDIA studie aangetoond dat er een verband bestaat tussen de cumulatieve last van CV risicofactoren bij jonge volwassenen en cognitieve prestaties bij jonge en middelbare volwassenen [3].
Potentiële pathofysiologische mechanismen zijn in deze context onderzocht, zoals bijvoorbeeld:
• Schade aan neuronale en vaatweefsels van de hersenen door CV risicofactoren [4].
• Invloed van de expressie van genen in de hersenen die relevant zijn voor cellulaire mechanismen met betrekking tot het leergeheugen [5].
 
In deze analyse van de Young Finns Study werden de associaties tussen CV risicofactoren in de kindertijd en adolescentie en cognitieve prestatie op middelbare leeftijd geëvalueerd in een populatie-gebaseerd cohort dat gedurende 31 jaar werd gevolgd met 3- tot 9-jaarlijkse intervallen. Bij alle follow-upbezoeken werden BP, serumlipiden, BMI en roken beoordeeld en de cumulatieve blootstelling voor elke risicofactor werd bepaald in de kindertijd (6-12 jaar), adolescentie (12-18 jaar) en jonge volwassenheid (18 Tot 24 jaar).
 
Cognitieve testen werden uitgevoerd in 2.026 deelnemers van 34 tot 49 jaar, met behulp van een geautomatiseerde cognitieve testset gericht op cognitieve domeinen die vooral in de vroege stadia van cognitieve afname worden beïnvloed.
 

Belangrijkste resultaten

• Verhoogde SBP, hoog totaal- of LDL-C, en het roken van sigaretten in de kindertijd, adolescentie en jonge volwassenheid, waren consistent geassocieerd met een lager visueel en episodisch geheugen op middelbare leeftijd en visuospatieel associatief leren (PAL test).
• De resultaten voor de PAL-test bleven consistent onveranderd na verdere aanpassingen voor gezinsinkomen, bloeddruk en lipidenverlagende medicatie, en voorgeschiedenis van CV aandoeningen of DM.
• Er was een 0.42 SD verschil tussen de uiterste SBP kwartielen, wat betekent dat in vergelijking met het laagste kwartiel de individuen in het hoogste kwartiel van de cumulatieve SBP blootstelling 8.4 jaar ouder waren in termen van cognitieve functie.
• Ook was er een 0.33 SD verschil tussen de uiterste serum totaal-cholesterol kwartielen,  overeenkomend met 6.6 jaar vroegtijdige veroudering van de cognitieve functie in het hoogste kwartiel, vergeleken met het laagste kwartiel.
• In de onaangepaste bivariate analyses was vroege blootstelling aan verhoogde SBP, serum totaal-C en roken omgekeerd gerelateerd en onafhankelijk geassocieerd met de PAL-testprestatie.
• In verdere multivariate analyses waarbij academische prestatie op kinderleeftijd, opleiding op volwassen leeftijd, apoEε4 genotype en het niveau van lichamelijke activiteit in de volwassenheid werden meegenomen, bleven de resultaten voor BP en serum totaal-C in hoofdzaak gelijk voor visueel en episodisch geheugen en visuospatieel associatief leren (PAL test: n = 1.450; SBP: β = -0.065; SE = 0.031; P = 0.034; serum totaal-C: β = -0.076; SE = 0.028; P = 0.006).
• De bijbehorende resultaten voor roken waren: 0.17 SD verschil tussen rokers en niet-rokers (3.4 jaar). Aanvullende aanpassingen verkleinden de effecten van roken voor visueel en episodisch geheugen en visuospatieel associatief leren (PAL test: n = 1.450; roken: β = -0.032; SE = 0.060; P = 0.60) en voor herkenning, visuele verwerking en aanhoudende aandacht (RVP test: n = 1.545; roken: β = -0.033, SE = 0.057; P = 0.568). De covariaat die voornamelijk verantwoordelijk was voor de vermindering van het effect van roken was de academische prestatie in de kindertijd, die direct en zeer significant (P waarde altijd <0,008) geassocieerd was met alle cognitieve domeinen op middelbare leeftijd.
• Personen met geen of 1 risicofactor tijdens hun vroege leven (6 tot 24 jaar) presteerden beter in de PAL-test vergeleken met deelnemers met 2 tot 3 vroegtijdige CV-risicofactoren. Na aanpassing was de associatie tussen het aantal vroegtijdige CV risicofactoren en de cognitieve prestatie op middelbare leeftijd zeer significant (n = 1.733; β = -0.135, SE = 0.034; P <0.0001).

Conclusie

In een populatie-gebaseerd cohort dat 31 jaar opgevolgd werd, waren de cumulatieve lasten van BP, serum-totaal- en LDL-C, en roken vanaf de kindertijd en adolescentie onafhankelijk geassocieerd en gecombineerd met cognitieve prestatie op middelbare leeftijd. Deze bevindingen ondersteunen de implementatie van strategieën om CV risicofactoren vanaf de kindertijd te voorkomen, om cognitieve gezondheid in de volwassenheid te bevorderen.
 

Redactioneel commentaar [6]

In hun redactionele artikel beginnen Lloyd-Jones en Allen met een duidelijke positionering van een onvervulde medische behoefte: “Het wordt steeds meer erkend dat verlies van ideale cardiovasculaire gezondheid en blootstelling aan verhoogde niveaus van cardiovasculaire risicofactoren op jonge leeftijd, en de geaccumuleerde last van deze risicofactoren, een belangrijke bijdrage is aan gezondheidsuitkomsten in het latere leven. In feite roepen de belangrijkste globale onderzoeksprioriteiten voor het komende decennium in dementieonderzoek op tot een focus op preventie; tot op heden is het echter onduidelijk op welke leeftijden deze accumulatieve last begint op te lopen en wanneer preventie moeten starten.”
In deze context vatten zij de studie van Rovio et al. samen en richten zich op een belangrijke zwakte. Een enkele maatregel van cognitieve prestaties werd gebruikt in de studie, waardoor de kip-of-het ei-vraag openbleef: leiden CV risicofactoren tot beperkte cognitieve functie, of was de beperkte cognitieve functie al in de kindertijd aanwezig, wat leidde tot ongezond gedrag? Een longitudinale analyse in de toekomst kan deze vraag beantwoorden. Voorlopig concluderen de auteurs van het redactionele commentaar: “Rovio et al. tonen overtuigende gegevens over hoe invloedrijk vroegtijdige blootstellingen zijn voor de gezondheid op de lange termijn. Ze benadrukken hoe cruciaal het is om onze inspanningen op preventie in de kindertijd te concentreren, zodat we huidige en toekomstige generaties kunnen helpen om zowel een ideale cardiovasculaire als cognitieve gezondheid te behouden.”
 
Vind deze publicatie online op JACC
 

Referenties

1. Knopman D, Boland LL, Mosley T, et al. Cardiovascular risk factors and cognitive decline in middle-aged adults. Neurology 2001;56:42–8.
2. Tolppanen A-M, Solomon A, Soininen H, et al. Midlife vascular risk factors and Alzheimer’s disease: evidence from epidemiological studies. J Alzheimers Dis 2012;32:531–40.
3. Yaffe K, Vittinghoff E, Pletcher MJ, et al. Early adult to midlife cardiovascular risk factors and cognitive function. Circulation 2014;129:1560–7.
4. Ueno M, Sakamoto H, Tomimoto H, et al. Blood-brain barrier is impaired in the hippocampus of young adult spontaneously hypertensive rats. Acta Neuropathol 2004;107:532–8.
5. Mateos L, Akterin S, Gil-Bea F-J, et al. Activity regulated cytoskeleton-associated protein in rodent brain is down-regulated by high fat diet in vivo and by 27-hydroxycholesterol in vitro. Brain Pathol 2009;19:69–80.
6. Lloyd-Jones D, Allen NB. Childhood Cardiovascular Risk Factors and Midlife Cognitive Performance. Time to Act on Primordial Prevention. J Am Coll Cardiol 2017;69:2290-2.