Cardiovascular disease risk factors in relation to smoking behaviour and history: a population-based cohort study

 
Keto J, Ventola H, Jokelainen J, et al.
Open Heart. 2016 Jul 12;3(2):e000358
 

Achtergrond

Sigarettenrook is een belangrijke risicofactor voor cardiovasculaire ziekte (CVD) en mortaliteit. Andere risicofactoren zijn hoge bloedglucose, fysieke inactiviteit, obesitas en verhoogde cholesterolniveaus. Deze risicofactoren zijn ook geassocieerd met roken [1]. Er is echter een groot toenemend aantal personen dat rookt [2]. Daarbij wordt er meer gerookt onder mannen en personen van de lagere socio-economische klassen. Mannen hebben tevens een 2-5 maal verhoogd risico op CVD [3,4].
 
Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van de prospectieve populatie-gebaseerde ‘Northern Finland Birth Cohort 1966 study sample’, welke meer dan 5000 goed gekarakteriseerde personen includeert.
Voor mannen en vrouwen apart werden de CVD risicofactoren gerelateerd aan rookgedrag in personen van 46 jaar. Roken was gecategoriseerd als roken en niet-roken, maar was ook verder onderverdeeld in huidige roker (n=1408, 2-7 dagen per week roken), personen die recent gestopt zijn met roken (n=121), degenen die minimaal een jaar gerookt hebben maar al minimaal 6 maanden gestopt zijn (voormalig rokers, n=1401) en personen die nooit gerookt hebben (n=3044).
 

Belangrijkste resultaten

• BMI en middelomvang waren hoger voor rokers dan voor personen die nooit gerookt hadden (P<0.001 voor zowel mannen als vrouwen).
• Totaal cholesterol (P<0.028) en triglyceridenniveaus (P<0.001) waren hoger voor huidig rokende mannen, dan voor mannen die nooit gerookt hadden (resp. 5.6 en 5.5 mmol/L voor totaal cholesterol en resp. 1.7 en 1.4 mmol/L voor triglyceriden). Huidig rokende vrouwen hadden hogere LDL-c en triglyceridenniveaus en een lager HDL-c dan vrouwen die nog nooit gerookt hadden (resp. LDL-c 3.34 en 3.22 mmol/L, P=0.002, resp. triglyceriden 1.2 en 1.0 mmol/L, P<0.001 en resp. HDL-c 1.58 en 1.69 mmol/L, P<0.001).
• De systolische bloeddruk (SBP) was bij mannen 127.1, 126.4, 129.5 en 128.1 mmHg voor resp. huidige rokers, recente stoppers, voormalig rokers en mannen die nog nooit gerookt hadden. Dit was resp. 86.3, 86.1, 87.8 en 85.9 mmHg voor diastolische bloeddruk (DBP). Verschillen in SBP en DBP waren significant tussen voormalig rokende mannen en mannen van alle andere rook-categorieën (SBP P<0.001 en DBP P<0.011). Bij vrouwen hadden ‘nooit-rokers’ de hoogste SBP (P=0.016); SBP was resp. 117.5, 116.8, 117.5 en 119.1 voor huidige rokers, recente stoppers, voormalig rokers en vrouwen die nooit gerookt hadden. Voor vrouwen was er geen verschil in DBP.
• Type 2 diabetes kwam minder vaak voor bij mannen die nooit gerookt hadden (P<0.0001), maar deze trend was niet gezien bij vrouwen (mannen: 4% van de huidige rokers, 0% van de recent gestopte, 4.2% van de voormalig rokers en 1.8% onder mannen die nooit gerookt hadden).

 

• De Framingham CVD risicoscores voor huidig rokende mannen, recente stoppers, voormalig rokers en mannen die nooit gerookt hadden waren resp. 14.7, 7.4, 8.1 en 7.5% (P<0.001 vergeleken met huidige rokers). Dit was voor vrouwen resp. 5.9, 3.0, 3.2 en 3.3% (P<0.001 vergeleken met huidige rokers).
• Ook de SCORE vergelijking toonde een hoger risico op een fataal cardiovasculair event voor rokers (zowel mannen als vrouwen P<0.001).

 

Conclusie

Er waren veel risicofactoren verhoogd bij rokers in vergelijking met personen die nooit gerookt hadden of in vergelijking met de groep die gestopt was met roken. Deze verschillen waren echter klein en het is daarom niet aannemelijk dat ze klinische impact hebben. Daarnaast waren de verschillen in risicofactoren tussen voormalig rokers en personen die nooit gerookt hadden zo klein, dat stoppen met roken waarschijnlijk ook nog op een leeftijd van 46, een grote significante invloed heeft op het verlagen van cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit.

Vind deze publicatie online op Open heart
 

Referenties

1. Wong ND. Epidemiological studies of CHD and the evolution of preventive cardiology. Nat Rev Cardiol 2014;11:276–89
2. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic. 2013 (accessed 31 Dec 2014). http://www.who.int/tobacco/global_report/2013/en/
3. Jha P, Peto R, Zatonski W, et al. Social inequalities in male mortality, and in male mortality from smoking: indirect estimation from national death rates in England and Wales, Poland, and North
America. Lancet 2006;368:367–70.
4. Jousilahti P, Vartiainen E, Tuomilehto J, et al. Sex, age, cardiovascular risk factors and coronary heart disease: a prospective follow-up study of 14786 middle-aged men and women in Finland.
Circulation 1999;99:1165–72