Debat: FDG-PET scan is onmisbaar in de diagnostiek van grote vaten vasculitis!
Nieuws - 20 okt. 2016Dr. Bas Bredie (Radboudumc, Nijmegen) verdedigde deze stelling met als opponent dr. Udo Mulder (Universitair Medisch Centrum Groningen). Beide heren kwamen tot de conclusie dat FDG-PET zeker aan te bevelen is, maar niet in alle gevallen. Er is een goed stroomdiagram gepubliceerd door Lensen en collega’s (7), waarin weergegeven staat wanneer FDF-PET zou moeten worden gebruikt.
Bredie is een groot voorstander van de FDG-PET scan omdat grote vaten vasculitis (GVV) een ziektebeeld is zonder eenduidige klinische presentaties en er nog geen gouden standaard is qua diagnostiek. De symptomen zijn vaak atypisch maar met name bij intracraniële GVV kunnen de complicaties groot zijn. FDG is een gemodificeerd glucosemolecuul dat zich hetzelfde gedraagt als glucose, maar niet verder het glycolysepad betreedt wanneer het eenmaal in de cel zit. De vragen die spelen bij FDG-PET gebruik zijn: hoe beoordelen we ze voor GVV en wat weten we over de FDG opname door grote vaten? Er zijn grofweg 2 manieren om het te beoordelen: visueel of semikwantitatief door middel van ‘standardized uptake values’ of ‘3D volumes of interest’. Het gemakkelijkst is om de intensiteit in de grote vaten te vergelijken met die van de lever, want hierin is de intensiteit altijd gelijk. Bredie benadrukte wel dat het belangrijk is dat patiënten geen steroïden mogen gebruiken wanneer de scan gemaakt wordt, want dit verstoort de gevoeligheid van de scan. Het gebruik van FDG-PET heeft volgens Bredie voordelen. Studies toonden aan dat de diagnose GVV duidelijker werd na PET scan ten opzichte van ervoor. De diagnose in de controlegroep bleef gelijk. Een nadeel van FDG-PET is dat het vrij kostbaar is. Maar daartegenover staat dat GVV tot ernstige complicaties kan leiden en dat er nog geen diagnostische test is, plus dat de gevoeligheid van een biopt maar 58% is, in tegenstelling tot de ~90% gevoeligheid van FDG-PET scans.
Dr. Udo Mulder bracht daar tegenin dat FDG-PET zeker van grote waarde kan zijn in de diagnostiek, maar dat het geen goede merker is voor ziektebeloop, dat het aspecifiek is en technische beperkingen heeft, dat het leidt tot overdiagnostiek en dat de uitslagen geen gevolgen hebben voor het beleid. Bovendien is de Echo duplex techniek volgens hem veel specifieker. GVV is een heterogene ziekte en voor specifieke gevallen is FDG-PET niet handig. Zo moet er snel gehandeld worden bij patiënten die dreigen blind te worden en vindt bij 15% van de patiënten GVV niet in het grote vat plaats, maar eromheen. Dit is niet goed met FDG-PET te zien. Ook de middelgrote vaten zijn slecht te zien; de resolutie is vrij beperkt. Ook het onderscheid met atherosclerose is slecht te maken op een FDG-PET scan. Bovendien “is er ook veel bijvangst” van comorbiditeiten die je “eigenlijk helemaal niet wilt weten”. Deze geobserveerde comorbiditeiten leiden namelijk tot veel extra diagnostiek waar vaak niets uit komt. Dit zorgt voor extra kosten en onrust bij de patiënt.
Met de Echo duplex is al heel vroeg in het ziektebeloop duidelijk een ‘halo sign’ te zien wanneer er sprake is van vasculitis. Er zijn echter kanttekeningen bij deze methode, zoals de beperkte sensitiviteit. Er zijn veel studies gedaan, maar de resultaten zijn heterogeen. Daarom eindigt Mulder met hetzelfde stroomdiagram als Bredie: FDG-PET niet meteen inzetten, maar in een later stadium van diagnostiek. Daar voegt hij aan toe “GVV is een heterogene ziekte, maar je moet vooral dokter blijven en geen kookboek volgen”.
3 minuten educatie • 20-10-2016, IVG symposium 2016, Zeist, Dr. Bas Bredie en dr. Udo Mulder
Download het volledige verslag
Bredie is een groot voorstander van de FDG-PET scan omdat grote vaten vasculitis (GVV) een ziektebeeld is zonder eenduidige klinische presentaties en er nog geen gouden standaard is qua diagnostiek. De symptomen zijn vaak atypisch maar met name bij intracraniële GVV kunnen de complicaties groot zijn. FDG is een gemodificeerd glucosemolecuul dat zich hetzelfde gedraagt als glucose, maar niet verder het glycolysepad betreedt wanneer het eenmaal in de cel zit. De vragen die spelen bij FDG-PET gebruik zijn: hoe beoordelen we ze voor GVV en wat weten we over de FDG opname door grote vaten? Er zijn grofweg 2 manieren om het te beoordelen: visueel of semikwantitatief door middel van ‘standardized uptake values’ of ‘3D volumes of interest’. Het gemakkelijkst is om de intensiteit in de grote vaten te vergelijken met die van de lever, want hierin is de intensiteit altijd gelijk. Bredie benadrukte wel dat het belangrijk is dat patiënten geen steroïden mogen gebruiken wanneer de scan gemaakt wordt, want dit verstoort de gevoeligheid van de scan. Het gebruik van FDG-PET heeft volgens Bredie voordelen. Studies toonden aan dat de diagnose GVV duidelijker werd na PET scan ten opzichte van ervoor. De diagnose in de controlegroep bleef gelijk. Een nadeel van FDG-PET is dat het vrij kostbaar is. Maar daartegenover staat dat GVV tot ernstige complicaties kan leiden en dat er nog geen diagnostische test is, plus dat de gevoeligheid van een biopt maar 58% is, in tegenstelling tot de ~90% gevoeligheid van FDG-PET scans.
Dr. Udo Mulder bracht daar tegenin dat FDG-PET zeker van grote waarde kan zijn in de diagnostiek, maar dat het geen goede merker is voor ziektebeloop, dat het aspecifiek is en technische beperkingen heeft, dat het leidt tot overdiagnostiek en dat de uitslagen geen gevolgen hebben voor het beleid. Bovendien is de Echo duplex techniek volgens hem veel specifieker. GVV is een heterogene ziekte en voor specifieke gevallen is FDG-PET niet handig. Zo moet er snel gehandeld worden bij patiënten die dreigen blind te worden en vindt bij 15% van de patiënten GVV niet in het grote vat plaats, maar eromheen. Dit is niet goed met FDG-PET te zien. Ook de middelgrote vaten zijn slecht te zien; de resolutie is vrij beperkt. Ook het onderscheid met atherosclerose is slecht te maken op een FDG-PET scan. Bovendien “is er ook veel bijvangst” van comorbiditeiten die je “eigenlijk helemaal niet wilt weten”. Deze geobserveerde comorbiditeiten leiden namelijk tot veel extra diagnostiek waar vaak niets uit komt. Dit zorgt voor extra kosten en onrust bij de patiënt.
Met de Echo duplex is al heel vroeg in het ziektebeloop duidelijk een ‘halo sign’ te zien wanneer er sprake is van vasculitis. Er zijn echter kanttekeningen bij deze methode, zoals de beperkte sensitiviteit. Er zijn veel studies gedaan, maar de resultaten zijn heterogeen. Daarom eindigt Mulder met hetzelfde stroomdiagram als Bredie: FDG-PET niet meteen inzetten, maar in een later stadium van diagnostiek. Daar voegt hij aan toe “GVV is een heterogene ziekte, maar je moet vooral dokter blijven en geen kookboek volgen”.
3 minuten educatie • 20-10-2016, IVG symposium 2016, Zeist, Dr. Bas Bredie en dr. Udo MulderFDG-PET scan onmisbaar in de diagnostiek van grote vaten vasculitis?
IVG 2016 Dr. Bas Bredie (Radboudumc) en dr. Udo Mulder (UMCG) bespreken of de FDG-PET scan onmisbaar is in de diagnostiek van grote vaten vasculitis.Download het volledige verslag
Deel deze pagina met collega's en vrienden: