Does physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonised meta-analysis of data from more than 1 million men and women

 
Ekeland U, Steene-Johannessen J, Brown WJ, et al., for the Lancet Physical Activity Series, Executive Committe† the Lancet Sedentary Behaviour Working Group
The Lancet. Published online July 27, 2016. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(16)30370-1
 

Achtergrond

In de loop van de tijd hebben vele observationele studies laten zien dat gebrek aan fysieke inspanning een belangrijke risicofactor is voor ziekte en vroegtijdige sterfte. In het moderne leven wordt het merendeel van de wakkere tijd zittend doorgebracht, door de meeste volwassenen in hoog-inkomenslanden.
Grote hoeveelheden zittend gedrag, vaak geschat als dagelijkse zittende tijd of tijd waarin tv wordt gekeken, zijn in verband gebracht met hogere risico’s op diverse chronische condities en sterfte [1-3]. Maar de vraag blijft of actief genoeg zijn het schadelijke verband tussen dagelijkse zittijd en sterfte kan verminderen of zelfs teniet kan doen.
Dit is een systematisch review en meta-analyse om de samengevoegde en gestratificeerde associaties te onderzoeken tussen zittend gedrag en fysieke activiteit en sterfte door alle oorzaken. Individuele data van 16 studies waren geanalyseerd volgens een vooraf gespecificeerd protocol en geïncludeerd in een geharmoniseerde meta-analyse. De studies waren prospectieve cohortstudies die individuele blootstellings- en uitkomstdata hadden, en die gegevens hadden over zowel dagelijkse zittijd als tv-kijktijd en fysieke activiteit.
 

Belangrijkste resultaten

• Een duidelijke dosis-responsassociatie werd gezien voor een hoger risico op sterfte door alle oorzaken met langere zittijd in combinatie met een lager activiteitniveau. Ten opzichte van de referentiegroep (<4h/dag zitten en in het meest actieve kwartiel), was sterfte tijdens follow-up 12% hoger in het een-na-laagste kwartiel van fysieke activiteit en <4 h/dag zitten  (HR: 1.12, 95%CI: 1.08-1.16) en 59% hoger in het laagste kwartiel van fysieke activiteit en >8 h/dag zittijd (HR: 1.59, 95%CI: 1.52-1.66).
• In de meest actieve groep was geen significant verband tussen zittijd en sterfte (HR: 1.00, 95%CI: 0.96-1.04 voor 4-6 h/dag, HR: 1.01, 95%CI: 0.97-1.06 voor 6-8 h/dag, HR: 1.04, 95%CI: 0.98-1.10).
• Wanneer HRs van verschillende groepen warden vergeleken, hadden diegenen in het meest actieve kwartiel, maar die ook lang zitten (>8h/dag), een significant lager risico (P<0.0001) op sterfte tijdens follow-up (HR: 1.04, 95%CI: 0.99-1.10) dan de minst actieve groep die het kortst zit (<4h/dag: HR: 1.27, 95%CI: 1.22-1.30).
• Analyses warden ook uitgevoerd met tv-kijktijd in plaats van zittijd (groepen waren kleiner). In diegenen die >5h/dag, tv keken was het risico op sterfte door alle oorzaken tussen 16% en 93% hoger in de verschillende activiteitskwartielen.
• Onder de meest actieven, was alleen tv-kijktijd langer dan 5 h/dag geassocieerd met een hoger sterfterisico (HR: 1.16, 95%CI: 1.05-1.28), terwijl minder dan 1h/dag tv-kijken in de minst actieve kwartielen al geassocieerd was met een hoger mortaliteitsrisico (HR: 1.32, 95%CI: 1.20-1.46).
• Analyses van een subset van studies liet zien dat de resultaten voor sterfte door cardiovasculaire ziekte vergelijkbaar waren met die van sterfte door alle oorzaken, met frequenties tussen 23 en 74% hoger in de twee laagste kwartielen van fysieke activiteit, ten opzichte van diegenen met <4h/dag zitten in de meest actieve groep.
  Het effect op sterfte door kanker was kleiner, met verhoogde risico’s tussen 12% en 22% met meer zittijd die alleen werden gezien in het minst actieve kwartiel.

 

Conclusie

Deze analyses van data van meer dan 1 miljoen individuen wijzen erop dat hoge niveaus van fysieke inspanning (60-75 minuten matig intensieve lichaamsbeweging per dag) lijken het hogere sterfterisico geassocieerd met lang zitten te elimineren. De meest actieven die langer dan 8 uur per dag zitten lieten een lager risico op sterfte tijdens follow-up zien dan diegenen in het minst actieve kwartiel (<5 min/dag) die korter dan 4h/dag zitten. In de middelste twee kwartielen van fysieke activiteit, waarin de hoeveelheid fysieke activiteit aanbevolen door richtlijnen zou vallen, waren de sterfterisico’s geassocieerd met langere zittijd lager dan in diegenen in het minst actieve kwartiel.
Het effect van tv-kijken op sterfte door alle oorzaken leek sterker dan dat van zitten, en het effect werd slechts afgezwakt, en niet geëlimineerd door hoge fysieke activiteit. Een van de diverse plausibele verklaringen kan zijn dat tv-kijken vaak ‘s avonds gebeurt (althans in de generatie die in de studies is gerepresenteerd), en dus mogelijk langere postprandiale zittijd weerspiegelt, wat met name ongunstig kan zijn voor glucose- en lipidenmetabolisme. Of het kan zijn dat zittijd tijdens werk vaker wordt onderbroken dan zitten tijdens tv-kijken, en het onderbreken van zitten lijkt gunstig voor cardiometabole risicofactoren.
 
Vind dit artikel online op The Lancet
 

References

1 Grøntved A, Hu FB. Television viewing and risk of type 2 diabetes, cardiovascular disease, and all-cause mortality: a meta-analysis. JAMA 2011; 305: 2448–55.
2 Chau JY, Grunseit AC, Chey T, et al. Daily sitting time and all-cause mortality: a meta-analysis. PLoS One 2013; 8 (11): e80000.
3 Biswas A, Oh PI, Faulkner GE, et al. Sedentary time and its association with risk for disease incidence, mortality, and hospitalization in adults: a systematic review and meta-analysis. Ann Intern Med 2015; 162: 123–32.