Onderzoekers gaan samen welvaartsziekten te lijf

Welvaartsziekten zoals diabetes type 2, obesitas en hart- en vaatziekten worden veroorzaakt door zowel individuele als omgevingsfactoren. Denk bijvoorbeeld aan culturele verschillen in eetgewoonten of een onveilige buurt waardoor mensen minder zullen lopen of fietsen.Deze omgevingsfactoren worden ‘stroomopwaartse’ factoren genoemd, omdat ze iets verder af staan van het individu. De stroomopwaartse factoren zijn echter divers; bijvoorbeeld het politieke klimaat, sociale interacties tussen mensen, de inrichting van de stad en de prijs van gezond voedsel.

Nu wordt preventie van welvaartsziekten meestal vanuit één discipline onderzocht (bijvoorbeeld door stedenbouwkundigen, sociologen of gezondheidswetenschappers). Een samenhangende, multidisciplinaire aanpak kan bijdragen aan een beter begrip hoe en waarom omgevingsfactoren invloed hebben op leefstijl en gezondheid. VUmc’er Jeroen Lakerveld gaat samen met zijn ‘Upstream Team’ onderzoekers op de meest uiteenlopende terreinen samenbrengen.
 

Dr. Jeroen Lakerveld: “We hebben het drukker dan ooit, maar bewegen des te minder. Het maken van een gezonde keuze is steeds moeilijker doordat ongezonde voeding tegenwoordig overal voor het grijpen ligt. Artsen worden geconfronteerd met de gevolgen van deze ongezonde leefstijl (obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten). Hoewel de behandeling van deze ziekten steeds beter wordt, dweilen artsen eigenlijk met de kraan open. Het is efficiënter om de omgevings- of stroomopwaartse factoren die deze welvaartsziekten veroorzaken aan te pakken.”
 

Alle wetenschappers dragen bij aan gezonde samenleving
Het Upstream Team van VUmc onderzoekt hoe omgevingsfactoren de leefstijl van volwassenen beïnvloeden. Door een complex samenspel van omgevingsfactoren met individuele biologische en psychosociale kenmerken (zoals motivatie en culturele identiteit) is de één ongezonder dan de ander. Daarom wordt ook gekeken naar de interactie tussen omgevingsfactoren en individuele factoren. Het Upstream Community bundelt deze kennis om zo beter rekening te houden met die complexiteit.
 

Initiatiefnemer Lakerveld hoopt dat hierbij zoveel mogelijk onderzoekers uit relevante disciplines zich aansluiten: “Voor concrete aanbevelingen om welvaartziekten een halt toe te roepen is er een nauwe samenwerking nodig met verschillende onderzoekers als geografen, antropologen, sociologen, beleidsmakers, planologen, artsen. Het heeft geen zin om in je eentje te proberen om deze complexe puzzel op te lossen.”
 

De website www.upstreamteam.nl is opengesteld als startpunt voor het kennisplatform. Professionals die binnen de domeinen omgeving, gedrag en/of gezondheid werken worden aangespoord zich kosteloos aan te sluiten. 

Bron:
Persbericht VUmc 16 juni 2016