Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

Atriumfibrilleren is geassocieerd met slechtere uitkomsten bij vrouwen dan bij mannen

Literatuur - Emdin CA, et al. BMJ 2016


Atrial fibrillation as risk factor for cardiovascular disease and death in women compared with men: systematic review and meta-analysis of cohort studies


Emdin CA, Wong CX, Hsiao AJ, et al.
BMJ 2016;352:h7013
 

Achtergrond

Studies suggereren dat cardiovasculaire risicofactoren verschillend wegen voor vrouwen en mannen. Bijvoorbeeld:
- Roken en diabetes zijn geassocieerd met een hoger proportioneel risico van coronaire hartziekten bij vrouwen vergeleken met mannen [1,2]
- Diabetes is geassocieerd met een groter relatief risico op beroerte bij vrouwen [3]
Atriumfibrilleren is geassocieerd met een verhoogd risico op een beroerte en overlijden [4,5], maar het is niet duidelijk of sekseverschillen bestaan voor deze risicofactor. Sommige studies hebben gesuggereerd dat boezemfibrilleren sterker is geassocieerd met het risico op een beroerte [6] en dood [7] bij vrouwen in vergelijking met mannen, maar andere studies hebben deze resultaten niet bevestigd [8].
Deze meta-analyse van cohortstudies werd uitgevoerd om de relatie tussen atriumfibrilleren en cardiovasculaire ziekte en sterfte bij vrouwen en mannen te beoordelen en te bepalen of atriumfibrilleren een grotere risicofactor is voor cardiovasculaire ziekte en sterfte bij vrouwen in vergelijking met mannen.
 

Belangrijkste resultaten

• 30 studies met 4.371.714 deelnemers werden opgenomen in de meta-analyse
• Atriumfibrilleren was geassocieerd met
  • een hoger risico op sterfte door alle oorzaken bij vrouwen (RR voor vrouwen in vergelijking met mannen: 1.12, 95% CI: 1.07-1.17).   
  • een significant sterker risico op
    - beroerte (RR: 1.99, 95% CI: 1.46-2.71)
    - cardiovasculaire mortaliteit (RR: 1.93, 95% CI: 1.44-2.60)
    - cardiale events (RR: 1.55, 95% CI: 1.15-2.08)
    - hartfalen (RR: 1.16, 95% CI: 1.07-1.27)
         voor vrouwen in vergelijking met mannen
• Kijkend naar events per 1.000 patiëntjaren waren corresponderende toenames in absoluut risico in uitkomsten geassocieerd met AF bij vrouwen vergeleken met mannen voor:
     - sterfte door alle oorzaken (RR: 1.8, 95% CI: 1.1-2.6)
     - cardiovasculaire mortaliteit (RR: 4.3, 95% CI: 1.9-7.5)
     - beroerte (RR: 3.1, 95% CI: 1.1-6.1)
     - cardiale events (RR 0.6, 95% BI: 0.03-1.3)
     - hartfalen (RR: 6.1, 95% CI: 2.1-12.7)
 

Conclusie

Atriumfibrilleren is geassocieerd met een sterker relatief risico van sterfte door alle oorzaken, cardiovasculaire sterfte, beroerte, ischemische hartziekte en hartfalen bij vrouwen vergeleken met mannen. Verder onderzoek is noodzakelijk om eventuele causaliteit die ten grondslag ligt aan deze waarnemingen te onderzoeken. Deze data ondersteunen de ontwikkeling van een specifieke stroke risicoscore voor vrouwen. Het is mogelijk goed als artsen vrouwen met boezemfibrilleren intensiever behandelen.
 
Vind deze publicatie online
 

Referenties

1. Huxley RR, Woodward M. Cigarette smoking as a risk factor for coronary heart disease in women compared with men: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Lancet 2011;378: 1297-305
2. Peters SAE, Huxley RR, Woodward M. Diabetes as risk factor for incident coronary heart disease in women compared with men: a systematic review and meta-analysis of 64 cohorts including 858,507 individuals and 28,203 coronary events. Diabetologia 2014;57: 1542-51
3. Peters SAE, Huxley RR, Woodward M. Diabetes as a risk factor for stroke in women compared with men: a systematic review and meta-analysis of 64 cohorts, including 775,385 individuals and 12,539 strokes. Lancet 2014;383: 1973-80
4. Wolf PA, Abbott RD, Kannel WB. Atrial fibrillation as an independent risk factor for stroke: the Framingham Study. Stroke 1991;22: 983-8
5. Benjamin EJ, Wolf PA, D’Agostino RB, et al. Impact of atrial fibrillation on the risk of death: the Framingham Heart Study. Circulation 1998;98: 946-52
6. Chao T-F, Liu C-J, Chen S-J, et al. Atrial fibrillation and the risk of ischemic stroke: does it still matter in patients with a CHA2DS2-VASc score of 0 or 1?Stroke 2012;43: 2551-5
7. Friberg J, Scharling H, Gadsboll N, et al. Copenhagen City Heart Study. Comparison of the impact of atrial fibrillation on the risk of stroke and cardiovascular death in women versus men (The Copenhagen City Heart Study). Am J Cardiol 2004;94: 889-94
8. Stewart S, Hart CL, Hole DJ, et al. A population-based study of the long-term risks associated with atrial fibrillation: 20-year follow-up of the Renfrew/Paisley study. Am J Med 2002;113: 359-64

Deel deze pagina met collega's en vrienden: