Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

Apolipoprotein B is een onafhankelijke voorspeller van subklinische atherosclerose

Literatuur - Wilkins JT et al., J Am Coll Cardiol 2016

Discordance Between Apolipoprotein B and LDL-Cholesterol in Young Adults Predicts Coronary Artery Calcification. The CARDIA Study


Wilkins JT, Li RC, Sniderman A, et al.
J Am Coll Cardiol 2016;67:193201
 

Achtergrond

De snelheid en hoeveelheid waarmee de arteriële vaatwand apolipoproteïne B (apoB)-bevattende deeltjes vasthoudt hangt af van [1,2]: de permeabiliteit van het arteriële endotheel, de plasmaconcentratie van apoB-bevattende deeltjes en de bindingsaffiniteit van de apoB deeltjes aan het collageen en elastine van de vaatwand.
LDL-c, niet-HDL-c en apoB voorspellen CV risico in gelijke mate wanneer de apoB deeltjes een gemiddelde hoeveelheid cholesterol bevatten. Echter, wanneer de hoeveelheid cholesterol in het apoB deeltje afwijkt van dit gemiddelde, verschilt de voorspellende kracht van deze markers [3]. Terwijl verhoogde LDL-c en niet-HDL-c niveaus in verband staan met calcificatie van de coronaire arteriewand [4], is de associatie tussen apoB niveaus en coronair arteriecalcium (CAC) niet geëvalueerd.

Het doel van deze studie is om de associaties te onderzoeken tussen apoB en LDL-c en niet-HDL0c en hun mogelijk waarde in het voorspellen van het langetermijnrisico op het ontwikkelen van calcificaties van de coronaire arteriën later in het leven. Discordantie-analyse werd uitgevoerd, waarin biologisch gekoppelde variabelen worden geanalyseerd middels groepen van concordantie of discordantie tussen hun relatieve distributie. Dit voorkomt dat voorspellende kracht in de discordante groepen wordt verzwakt door correlatie tussen de risicomarkers in concordante groepen.
Voor dit doel werden de gegevens van 2794 volwassenen, in de leeftijd van 18-30 jaar, uit het Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA) cohort gebruikt [5,6].ApoB waarden en CV risicostratificatiedata werden verzameld, evenals een CAC score na 25 jaar follow-up (Y25).
 

Belangrijkste resultaten

  • Een duidelijke omgekeerd verband tussen HDL-c en apoB werd gezien, evenals een directe relatie tussen plasma TGs en apoB.
  • Ongeveer 9% van de patiënten vielen in de discordante laag apoB/hoog LDL-c (cholesterol-verrijkte deeltjes) en hoog apoB/laag LDL-c (cholesterol-arme deeltjes) groepen.
    kleine maar significante verschillen in tailleomtrek, BMI en percentage obees werden gezien wanneer de vier apoB/LDL-c concordantie/discordantiegroepen bij baseline werden vergeleken, met hogere waarden in de hogere apoB –groepen.
  • Een hogere kans op het ontwikkelen van Y25 CAC werd gezien in het middelste apoB tertiel (OR: 1.53) en hoogste tertiel (OR: 2.28) ten opzichte van het laagste, en op basis van traditionele risicofactor-gecorrigeerde modellen.
  • De kansen op het ontwikkelen van Y25 CAC>0 was geassocieerd met de combinatie van:
- laag LDL-c en hoog apoB (OR: 1.55)
- laag niet-HDL-c en hoog apoB (OR: 1.45)
- de kansen van CAC>0 op Y25 waren het hoogst voor individuen met hoge apoB/hoog LDL-c en hoog apoB/hoog niet-HDL-c, welke diegenen zijn met de hoogste aantallen apoB deeltjes.
 

Conclusie

Deze data suggereren dat apoB een belangrijke marker kan zin van coronaire arterieziekte in jongvolwassenen, aangezien het onafhankelijk was geassocieerd met de ontwikkeling van CAC op latere leeftijd. De kans op CAC op middelbare leeftijd in groepen met discordante lipidenniveaus suggereert dat het risico op CAC sterker wordt beïnvloed door apoB dan door LDL-c en niet-HDL-c niveaus op jong volwassen leeftijd. Verder follow-up kan inzichten verschaffen in de rol van apoB metingen voor het voorspellen van CV events.

Vind dit artikel online bij  JACC
 

Referenties

1. Tabas I, Williams KJ, Boren J. Subendothelial lipoprotein retention as the initiating process in atherosclerosis: update and therapeutic implications. Circulation 2007;116:183244.
2. Barter PJ, Ballantyne CM, Carmena R, et al. Apo B versus cholesterol in estimating cardiovascular risk and in guiding therapy: report of the thirty-person/ten-country panel. J Intern Med 2006;259:24758.
3. Sniderman AD, Lamarche B, Contois JH, et al. Discordance analysis and the Gordian Knot of LDL and non-HDL cholesterol versus apoB. Curr Opin Lipidol 2014;25:4617.
4. Loria CM, Liu K, Lewis CE, et al. Early adult risk factor levels and subsequent coronary artery calcification: the CARDIA Study. J Am Coll Cardiol 2007;49:201320.
5. Friedman GD, Cutter GR, Donahue RP, et al. CARDIA: study design, recruitment, and some characteristics of the examined subjects. J Clin Epidemiol 1988;41:110516.
6. Hughes GH, Cutter G, Donahue R, et al. Recruitment in the Coronary Artery Disease Risk Development in Young Adults (Cardia) Study. Control Clin Trials 1987;8:68S73S.
7. Carr JJ, Nelson JC, Wong ND, et al. Calcified coronary artery plaque measurement with cardiac CT in population-based studies: standardized protocol of Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA) and Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA) Study. Radiology 2005;234:3543.
8. Agatston AS, Janowitz WR, Hildner FJ, et al. Quantification of coronary artery calcium using ultrafast computed tomography. J Am Coll Cardiol 1990;15:82732.

Deel deze pagina met collega's en vrienden: