Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

Staan of stappen in plaats van zitten gunstig voor cardio-metabole risico biomarkers

Literatuur - Healy GN et al., Eur Heart J. 2015

Replacing sitting time with standing or stepping: associations with cardio-metabolic risk biomarkers


Healy GN, Winkler EAH, Owen N I et al.,
Eur Heart J. 2015 First published online: 30 July DOI: http://dx.doi.org/10.1093/eurheartj/ehv308
 

Achtergrond

In het moderne leven wordt een groot deel van de wakkere uren van een volwassene zittend doorgebracht; de gemiddelde, zelf-gerapporteerde zit-tijd varieerde van 3.2 tot 6.8 uur/dag in 32 Europese landen [1]. ‘Teveel zitten’ is in verband gebracht met cardiovasculaire aandoeningen, diabetes en vroegtijdige sterfte [2,3].
De cardiometabole voordelen van ambulante activiteit zijn bekend [4], maar het effect van staan als niet-ambulant alternatief voor zitten is minder duidelijk. De acute voordelen van staan voor de postprandiale glucoserespons is aangetoond [5,6], maar de niet-acute relatie tussen staan en cardio-metabole biomarkers is onduidelijk. Bestaand bewijs houdt ook zelden rekening met het feit dat minder tijd zittend doorbrengen automatisch de tijd vermeerdert die met andere activiteiten wordt doorgebracht. Isotemporele vervanging houdt wel rekening met dergelijke re-allocatie van tijd van de ene naar de andere activiteit. Het soort en de intensiteit van activiteit die zit-tijd vervangt beïnvloedt waarschijnlijk de voordelen ervan [7,8].
Deze studie paste isotemporele vervanging toe bij het bestuderen van cross-sectionele associaties tussen zitten, staan en stappen, en cardiometabole biomarkers, in volwassenen die houdingssensoren dragen (subgroep van de Australian Diabetes, Obesity and Lifestyle Study (AusDiab), een steekproef uit de algemene bevolking). De meeste deelnemers verschaften >4 dagen monitorgegevens (n=678, 97%) en velen alle 7 dagen (n=572, 82%).
 

Belangrijkste resultaten

  • Na correctie voor confounders, bleek iedere extra 2 uur/dag zittend doorgebracht significant geassocieerd met hogere BMI (~3%), tailleomtrek (~2 cm), nuchtere plasma glucose (FPG, ~1%), totaal/HDL-c ratio (~5%), triglyceriden (TGs) (~12%), 2h plasma glucose (~4%) en lager HDL-c (~0.07 mmol/L).
  • Elke 2u/dag die staand werd doorgebracht was significant geassocieerd met lagere FPG (~2%), totaal/HDL-c ratio (~6%), TGs (~14%) en 2h plasma glucose (~3%) en hogere HDL-c (~0.07 mmol/L).
  • Iedere 2u/dag stappen was significant geassocieerd met lager BMI (~11%), tailleomtrek (~8cm), totaal/HDL-c ratio (~6%), TGs (~20%) en 2h plasmaglucose (~14%) en hoger HDL-c (~0.14 mmol/L).
  • Associaties tussen zitten, staan en stappen, encardiometabole biomarkers verschilden niet op basis van leeftijd of geslacht.
  • Hogere staptijd tegelijk met een equivalente daling van statijd was geassocieerd met lagere BMI (~10%), tailleomtrek (~7cm) en 2u post-load glucose (~11%).
  • 2 uur/dag stappen in plaats van zitten was geassocieerd met lager BMI (~11%), tailleomtrek (~7.5cm), post-load glucose (~12%) en TGs (~14%) en hogere HDL-c (~0.10 mmol/L).
  • Staan in plaats van zitten was ook geassocieerd met verbeterde glucose- en lipideprofielen (2% lager FPG, ~6% lager totaal/HDL-c ratio, ~11% lager TGs en ~0.06 mmol/L hoger HDL-c).  

Conclusie

Deze studie in volwassenen uit de algemene bevolking laat zien dat mogelijk cardiometabole voordelen kunnen worden bereikt wanneer zitten wordt verminderd door meer tijd door te brengen met staan of stappen. Glucose- en lipidemetabolisme werden al gunstig beïnvloed bij tijdsduren die haalbaar lijken in werkplek-setting interventies. Adipositas markers waren alleen significant verbeterd wanneer meer tijd stappend werd doorgebracht, in plaats van ofwel staan of zitten.
 

Redactioneel commentaar [9]

Veel studies hebben zich gericht op de gezondheidsvoordelen van matige tot intensieve lichaamsbeweging. Recentelijk wordt de aandacht ook gericht op zittend gedrag als CV risicofactor. Mensen die uren intensieve lichaamsbeweging hebben per week zitten mogelijk ook lange perioden, terwijl andere mensen de hele dag kunnen bewegen, zonder aan gestructureerde sport te doen. Dit kan verwarrend zijn in het verspreiden van de boodschap dat het belangrijk is zittende leefstijl te beperken.
“Deze studie, anders dan de meeste studies die zitgedrag en gezondheidsuitkomsten bestuderen, mat zittijd objectief, zonder afhankelijk te zijn van vragenlijsten om activiteit te meten. Dit gaf een unieke gelegenheid om accuraat het metabole voordeel van staan vs. zitten te bepalen.” (…) “Het vervangen van staan door stappen resulteerde in betere gewichtscontrole maar niet noodzakelijkerwijs in betere atherogene cholesterolratio’s.” (…) “De resultaten van deze studie hebben grote betekenis voor publieke gezondheidszorg en dragen bij aan de resultaten van eerdere studies die het belang bepalen van het vermijden van zittijd en het toevoegen van lichaamsbeweging, zelfs wanneer dit met een intensiteit is die niet voldoet aan wekelijke doelstellingen voor activiteit.” (…)  “Terwijl lichaamsbeweging een aanbeveling moet blijven voor gezondheidsstimulatie, is het duidelijk dat het vermijden van zitten gedrag primair afhangt van toenemende niet-exercise activiteit thermogenese (NEAT) (dat wil zeggen; energieverbruik, red.), meer dan van het behalen van wekelijkse doelstellingen voor lichaamsbeweging.“
Lopez-Jimenez wijst op de ironie dat de hedendaagse samenleving zittend gedrag en minder moeite doen faciliteert vaak onder de noemer van comfort en gemak. Zittend gedrag en de omgeving die het promoot worden vaak als vooruitgang en economische macht gezien. Gelukkig lijkt een revolutie tegen zitten te zijn begonnen. Staan of stappen op een lopende band wordt waarschijnlijk gebruikelijker op kantoor, school en misschien ook in de bioscoop of op conferenties. “De onbedoelde consequenties van het moderne leven dat zittend gedrag stimuleert, kunnen worden omgekeerd. Gezondheidswerkers, beleidsmakers en mensen in het algemeen moeten opstaan om dit mogelijk te maken. Letterlijk. “

Vind dit artikel online bij Eur Heart J
 

References

1. Bennie JA, Chau JY, van der Ploeg HP, et al. The prevalence and correlates of sitting in European adults – a comparison of 32 Eurobarometer-participating countries. Int J Behav Nutr Phys Act 2013;10:107.
2. Wilmot EG, Edwardson CL, Achana FA, et al. Sedentary time in adults and the association with diabetes,
cardiovascular disease and death: systematic review and meta-analysis. Diabetologia 2012;55:2895–2905.
3. Thorp AA, Owen N, Neuhaus M, et al. Sedentary behaviors and subsequent health outcomes in adults a systematic review of longitudinal studies, 1996–2011. Am J Prev Med 2011;41:207–215.
4. Physical Activity Guidelines Advisory Committee. Physical Activity Guidelines Advisory Committee Report. Washington, DC: U.S. Department of Health and Human Services, 2008.
5. Buckley JP, Mellor DD, Morris M, et al. Standing-based office work shows encouraging signs of attenuating post-prandial glycaemic excursion. Occup Environ Med 2014;71:109–111.
6. Thorp AA, Kingwell BA, Sethi P, et al. Alternating bouts of sitting and standing attenuates postprandial glucose responses. Med Sci Sports Exerc 2014;46:2053–2061.
7. Hamer M, Stamatakis E, Steptoe A. Effects of substituting sedentary time with physical activity on metabolic risk. Med Sci Sports Exerc 2014;46:1946–1950.
8. Buman MP, Winkler EA, Kurka JM et al. Reallocating time to sleep, sedentary behaviors, or active behaviors: associations with cardiovascular disease risk biomarkers, NHANES 2005–2006. Am J Epidemiol 2014;179:323–334.
9. Lopez-Jimenez F. Standing for healthier lives—literally. Eur Heart J. Published online July 30.
doi:10.1093/eurheartj/ehv356
 

Deel deze pagina met collega's en vrienden: