Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

Soort en dosering van behandeling beïnvloedt de correlatie tussen apoB en LDL-c of non-HDL-c

Literatuur - Farnier M, Guyton JR, Jensen E, et al. - Atherosclerosis. 2013 Aug;229(2):415-22


Effects of ezetimibe, simvastatin and ezetimibe/simvastatin on correlations between apolipoprotein B, LDL cholesterol and non-HDL cholesterol in patients with primary hypercholesterolemia.

 
Farnier M, Guyton JR, Jensen E, et al.
Atherosclerosis. 2013 Aug;229(2):415-22. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2013.05.010
 

Achtergrond

Naast LDL-c, zijn ook non-HDL-c en apolipoproteïne B (apoB) voorgesteld als doelwitten van medicinale behandeling. Niveaus van de laatste twee geven mogelijk een nauwkeuriger inschatting van toekomstig coronair risico dan LDL-c [1-6]. Veel statinebehandelde patiënten heb nog een verhoogd risico, deels als gevolg van verhoogde apoB-bevattende lipoproteïnedeeltjes [7,8], met name in patiënten met metabool syndroom, hypertriglyceridemie, en/of type 2 diabetes mellitus. In patiënten die de aanbevolgen LDL-c niveaus niet behalen, kunnen aanvullende lipideverlagende middelen noodzakelijk zijn.
Ezetimibe (EZE) blokkeert cholesterolabsorptie en kan extra lipide en lipoproteïneverlaging geven wanneer het aan statinebehandeling wordt toegevoegde [9-12]. LDL-c, non-HDL-c en apoB worden niet op dezelfde manier beïnvloed door statines en EZE. Het is onduidelijk hoe verschillende combinatietherapieën de correlaties tussen apoB en LDL-c of non-HDL-c beïnvloeden. Deze posthoc analyse vergelijkt daarom de correlaties tussen apoB:LDL-c en apoB:non-HDL-c in een grote populatie (n=2990) van onbehandelde hypercholesterolemische patiënten, zowel bij baseline, als na 12 weken behandeling met placebo, EZE, simvastatine (SIMVA) of EZE/SIMVA.
 

Belangrijkste resultaten

  • EZE/SIMVA was efficiënter dan SIMVA alleen in het verlagen van LDL-c, non-HDL-c and apoB, bij elke doseringsvergelijking.
  • ApoB was minder sterk verlaagd dan LDL-c en non-HDL-c, na EZE, SIMVA of EZE/SIMVA.
  • LDL-c en non-HDL-c correleerden sterk met apoB in alle behandelgroepen, zowel bij baseline als bij het eindpunt, met de sterkte correlatie voor non-HDL-c en apoB.
  • Correlaties tussen apoB:LDL-c (r>0.88) en apoB:non-HDL-c (r>0.94) waren doorgaans sterker na behandeling met lipideverlagende therapie, in vergelijking tot baseline (r>0.76 voor LDL-c en r>0.86 voor non-HDL-c), met name na SIMVA en EZE/SIMVA.
  • Voorspelde waarden van LDL-c en non-HDL-c werden berekend bij een bekend apoB niveau (80 mg/dL), middels een linear regressiemodel. In onbehandelde patiënten waren deze voorspelde waarden vergelijkbaar in alle behandelgroepen. Na behandeling met SIMVA en EZE/SIMVA, waren LDL-c en non-HDL-c lager dan na EZE en placebo. In een vergelijking op grond van triglyceridenniveau (hoger of lager dan 200 mg/dL), waren voorspelde LDL-c waarden doorgaans lager bij patiënten met hoge TG niveaus, zowel bij baseline en na behandeling, onafhankelijk van het type behandeling. Non-HDL-c niveaus waren daareentegen vaak hoger bij mensen met hoge TG in vergelijking tot lage TG, met name bij baseline.
  • 63-79% van de mensen in de SIMVA-groep en 51-68% in de EZE/SIMVA groep behaalde LDL-c and non-HDL-c aanbevelingen, alsmede apoB<80 mg/dL. Een groot deel van de patiënten die SIMVA of EZE/SIMVA kreeg, behield echter apoB>80 mg/dL, terwijl zij wel LDL-c<70 mg/dl en non-HDL-c<100 mg/dL bereikten.
 

Conclusie

Het type en de potentie van behandeling beïnvloedt de correlatie tussen apoB en LDL-c of non-HDL-c, en correlaties waren doorgaans sterker in patiënten met lage TG niveaus, onafhankelijk van het type behandeling. Veel patiënten die de meest strenge doelstellingen voor LDL-c and non-HDL-c behaalden, hadden nog altijd apoB>80 mg/dL, terwijl het merendeel van de patiënten die de apoB-target haalde, ook de gewenste LDL-c en non-HDL-c niveaus hadden bereikt. LDL-c is dus mogelijk niet de beste indicator van behandeling-geïnduceerde veranderingen. Patiënten houden mogelijk een verhoogd risico als gevolg van onvoldoende verlaging van apoB, zelfs wanneer zij een hoge dosering van SIMA of combinatietherapie ontvangen.
 

Referenties

1. Boekholdt SM, Arsenault BJ, Mora S, et al. Association of LDL cholesterol, non-HDL cholesterol, and apolipoprotein B levels with risk of cardiovascular events among patients treated with statins: a meta-analysis. JAMA 2012;307: 1302e9.
2. Ingelsson E, Schaefer EJ, Contois JH, et al. Clinical utility of different lipid measures for prediction of coronary heart disease in men and women. JAMA 2007;298:776e85.
3.  Liu J, Sempos CT, Donahue RP, Dorn J, Trevisan M, Grundy SM. Non-highdensity lipoprotein and very-low-density lipoprotein cholesterol and their risk predictive values in coronary heart disease. Am J Cardiol 2006;98:
1363e8.
4. Pischon T, Girman CJ, Sacks FM, Rifai N, Stampfer MJ, Rimm EB. Non-highdensity lipoprotein cholesterol and apolipoprotein B in the prediction of coronary heart disease in men. Circulation 2005;112:3375e83.
5. Robinson JG, Wang S, Smith BJ, Jacobson TA. Meta-analysis of the relationship between non-high-density lipoprotein cholesterol reduction and coronary heart disease risk. J Am Coll Cardiol 2009;53:316e22.
6. Sniderman AD, Williams K, Contois JH, et al. A meta-analysis of low-density lipoprotein cholesterol, non-high-density lipoprotein cholesterol, and apolipoprotein B as markers of cardiovascular risk. Circ Cardiovasc Qual Outcomes 2011;4:337e45.
7.Davidson MH. Reducing residual risk for patients on statin therapy: the potential role of combination therapy. Am J Cardiol 2005;96:3Ke13K.
8. Fruchart JC, Sacks FM, Hermans MP, et al. The residual risk reduction initiative: a call to action to reduce residual vascular risk in dyslipidaemic patient. Diab Vasc Dis Res 2008;5:319e35.
9. Bays HE, Ose L, Fraser N, et al. A multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled, factorial design study to evaluate the lipid-altering efficacy and safety profile of the ezetimibe/simvastatin tablet compared with ezetimibe and simvastatin monotherapy in patients with primary hypercholesterolemia. Clin Ther 2004;26:1758e73.
10. Davidson MH, McGarry T, Bettis R, et al. Ezetimibe coadministered with simvastatin in patients with primary hypercholesterolemia. J Am Coll Cardiol 2002;40:2125e34.
11. Davidson MH, Ballantyne CM, Kerzner B, et al. Efficacy and safety of ezetimibe coadministered with statins: randomised, placebo-controlled, blinded experience in 2382 patients with primary hypercholesterolemia. Int J Clin Pract 2004;58:746e55.
12. Goldberg AC, Sapre A, Liu J, Capece R, Mitchel YB. Efficacy and safety of ezetimibe coadministered with simvastatin in patients with primary hypercholesterolemia: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Mayo Clin Proc 2004;79:620e9.
 

Klik door naar dit artikel op Pubmed

Deel deze pagina met collega's en vrienden: