Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

Zout- en vloeistofrestrictie is gunstig voor oudere patiënten met chronisch hartfalen

Literatuur - Philipson H, Ekman I, Forslund HB et al. - Eur J Heart Fail. 2013 Jun 19


Salt and fluid restriction is effective in patients with chronic heart failure.

 
Philipson H, Ekman I, Forslund HB et al.
Eur J Heart Fail. 2013 Jun 19. [Epub ahead of print]
 

Achtergrond

Als niet-farmacologische behandeling van patiënten met chronisch hartfalen (CHF), bevelen richtlijnen aan om zout- en vloeistofinname via het dieet te beperken [1,2]. Er is echter weinig overtuigend bewijs dat deze aanbeveling ondersteunt [3]. Sommige studies hebben een nadelige uitkomst van zout- en vloeistofrestrictie aangetoond [4,5], terwijl een andere een gunstig effect vond [6]. Zout- en vloeistofrestrictie kan eetgedrag en de kwaliteit van leven (QoL) verstoren. Daarom is meer informatie gewenst over of zout- en vloeistofrestrictie functionele mogelijkheden verbetert zonder een negatieve impact te hebben op QoL.
Een pilot studie toonde al aan dat het patiënten met matig tot ernstig CHF lukte om hun natrium- en vloeistofinname te verminderen, zonder dat dit negatieve gevolgen had voor dorst, eetlust en QoL [7]. Om deze bevindingen uit te breiden, evalueerden de auteurs nu het effect van zout- en vloeistofrestrictie op een samengesteld eindpunt bestaande uit NYHA klasse, ziekenhuisopname, lichaamsgewicht, perifeer oedeem, QoL, dorst en diureticagebruik. In een 12-weken durende prospectieve studie werden 45 patiënten gerandomiseerd naar ofwel geïndividualiseerde zout- en vloeistofrestrictie en 45 anderen werd geadviseerd niet teveel te drinken en om de zoutinname te beperken (gemiddelde leeftijd 75+8 jaar).
 

Belangrijkste resultaten

  • 51% van de patiënten in de interventiegroep en 16% in de controlegroep lieten een verbetering zien in het samengestelde primaire eindpunt (P<0.001), hetgeen voornamelijk het gevolg was van een verbeterde NYHA klasse en verminderd oedeem. De resterende 49% van de interventiegroep liet een verslechtering zien, net als 84% van de controlegroep.
  • Significante afname vanaf baseline in urinevolume en natrium in de urine werd gemeten in de interventiegroep, ten opzichte van de controlegroep. Gewicht, dorst en QoL werden niet beïnvloed door de zout- en vloeistofrestrictie.
  • 21 patiënten uit de interventiegroep zei tijdens een telefonisch interview 10-12 maanden na het laatste consult dat zij hun dieet gedurende de studie hadden veranderd, en ongeveer de helft van hen zei dat ze dit dieetpatroon nog steeds volhielden. 4 van de 13 geïnterviewde patiënten uit de controlegroep zei dat ze belangrijke dieetveranderingen hadden doorgevoerd na de studieperiode.
 

Conclusie

Deze studie levert bewijs voor de aanbevelingen om zout- en vloeistofinname te beperken in patiënten met CHF. Een gepersonaliseerde benadering om voedseladviezen te optimaliseren droeg bij aan het volhouden van het nieuwe dieet, zonder dat dit een negatieve impact had op QoL. Geïndividualiseerde zout- en vloeistofrestricties waren daarom geassocieerd met verbeteringen in een samengesteld eindpunt van ziekenhuisopnames, NYHA-klasse, QoL, dorst en klinische parameters voor vloeistofretentie in oudere patiënten met CHF.
 

Referenties

1. Dickstein K, Cohen-Solal A, Filippatos G, et al. ESC Guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2008: the Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2008 of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the Heart Failure Association of the ESC (HFA) and endorsed by the European Society of Intensive Care Medicine (ESICM). Eur Heart J 2008;29:2388–2442.
2. Hunt SA, Abraham WT, Chin MH, et al. 2009 Focused update incorporated into theACC/AHA2005 Guidelines
for the Diagnosis and Management of Heart Failure in Adults A report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines Developed in Collaboration with the International Society for Heart and Lung Transplantation. J Am Coll Cardiol 2009;53:e1–e90.
3. McMurray JJ, Adamopoulos S, Anker SD, et al. ESC guidelines for the diagnosis and treatment of acute and chronic heart failure 2012: the Task Force for the Diagnosis and Treatment of Acute and Chronic Heart Failure 2012 of the European Society of Cardiology. Developed in collaboration with the Heart Failure Association (HFA) of the ESC. Eur J Heart Fail 2012;14:803–869.
4. Paterna S, Gaspare P, Fasullo S, et al. Normal-sodium diet compared with low-sodium diet in compensated congestive heart failure: is sodium an old enemy or a new friend? Clin Sci (Lond) 2008;114:221–230.
5. Dinicolantonio JJ, Pasquale PD, Taylor RS, Hackam DG. Low sodium versus normal sodium diets in systolic heart failure: systematic review and meta-analysis. Heart 2013;in press.
6. Brannstrom M, Ekman I, Norberg A, et al. Living with severe chronic heart failure in palliative advanced home care. Eur J Cardiovasc Nurs 2006; 5:295–302.
7. Philipson H, Ekman I, Swedberg K, Schaufelberger M. A pilot study of salt and water restriction in patients with chronic heart failure. Scand Cardiovasc J 2010;44:209–214.
 

Klik door naar dit artikel op Pubmed

Deel deze pagina met collega's en vrienden: