Cardiovasculaire Geneeskunde.nl

Statines worden vaak goed getolereerd na vermeende statinegerelateerde bijwerkingen

Literatuur - Zhang H, Plutzky J, Skentzos S et al. - Ann Intern Med. 2013;158:526-534.


Discontinuation of Statins in Routine Care Settings: A Cohort Study

 
Zhang H, Plutzky J, Skentzos S et al.
Ann Intern Med. 2013;158:526-534.
 

Achtergrond

Statinegebruik wordt regelmatig gestaakt, ondanks de voordelen ervan ten aanzien van het verlagen van LDL-C en het risico op cardiovasculaire aandoeningen [1-4]. In gerandomiseerde klinische studies bleken statines geassocieerd met slechts een milde stijging van nadelige bijwerkingen en de behandeling werd niet vaker gestaakt dan bij controlebehandeling het geval was [5-7]. Het is onduidelijk of het stopzetten van de behandeling voortkomt uit symptomen die ten onrechte aan het medicijn worden toegeschreven, of dat de bijwerkingen inderdaad gerelateerd zijn aan statinegebruik.
Bovendien is het onbekend of deze symptomen reproduceerbaar zijn wanneer de patiënt opnieuw met dezelfde of een andere statine wordt behandeld. Het is mogelijk dat statinegebruik onnodig wordt afgebroken, met als gevolg dat mensen aan een onnodig en verhoogd risico op CV aandoeningen worden blootgesteld [8].
Deze studie analyseerde het staken van statinegebruik in een cohort van 107835 patiënten, door middel van gevalideerde natuurlijke taalverwerkende software, in een elektronisch medisch dossier (EMR) systeem, met nadruk op statinegerelateerde klinische events die mogelijk als bijwerkingen worden gezien door patiënten of hun behandelaars.
 

Belangrijkste resultaten

  • 53.1% (57292) van de patiënten staakte statinegebruik tenminste één keer, meestal met als reden ‘niet langer noodzakelijk’. 2233 patiënten rapporteerden nadelige bijwerkingen als reden voor het stopzetten van de behandeling.
  • Bij 17.4% van alle patiënten werd een statinegerelateerd event gedocumenteerd. In 30% van deze gevallen werd het event gedocumenteerd in gestructureerde EMR data, in tegenstelling tot de meer gangbare beschrijvende aantekeningen.
  • 59.2% van de patiënten van wie ooit een statinegerelateerd event was gedocumenteerd, stopte tenminste tijdelijk met statinebehandeling. Meer dan de helft van deze patiënten kreeg opnieuw statinebehandeling. Meer dan 90% van deze patiënten nam nog steeds statines 12 maanden na het statinegerelateerde event.
  • Van de 3858 patiënten die een statinegerelateerd event doormaakten en stopten met statinegebruik maar later opnieuw werden behandeld met een andere statine, maakte 13.2% (581) een tweede statinegerelateerd event door. In slechts 9.9% (381) was myalgie of myopathie zo erg dat behandeling met de tweede statine gestaakt moest worden.
  • Rhabdomyolyse werd gezien in 0.006% van de studiepopulatie en geheugenverlies werd gerapporteerd voor 0.06% van de patiënten.
 


Conclusie

De frequentie van statinegerelateerde events na statinegebruik was bijna 18%, hetgeen overeenkomt met eerdere observationele studies, maar duidelijk hoger is dan de 5-10% die eerder in gerandomiseerde placebo-gecontroleerde klinische studies werd beschreven.
De meeste patiënten in deze studie die opnieuw statinebehandeling kregen na een statinegerelateerd event tolereerden de statine uiteindelijk. Deze resultaten onderbouwen daarom de hypothese dat veel gerapporteerde statinegerelateerde events niet door de statines worden veroorzaakt, of niet opnieuw worden gezien bij gebruik van een andere statine. Om vermijdbare CV aandoeningen en sterfte te voorkomen, moeten clinici overwegen patiënten opnieuw een statine voor te schrijven na een statinegerelateerd event, om degenen die statines toch tolereren te identificeren.

 


Redactioneel commentaar [9]

Clinici starten vaak een behandeling met statines met de verwachting dat patiënten die hun hele leven blijven nemen, hoewel deze behandeling relatief vaak wordt gestaakt. Een interessante bevinding van de studie van Zhang en collega’s is dat een hoog percentage van de personen die waren gestopt met statinebehandeling, later toch opnieuw een behandeling met statines kon opbouwen en onderhouden. Het is daarom onwaarschijnlijk dat de meeste mensen die statinegebruik stopten werkelijk intolerant zijn voor statines.
Hoewel bijwerkingen als myalgie of spierzwakte in twijfel zijn getrokken in diverse klinische studies, omdat hun frequentie niet hoger was in statinebehandelde mensen ten opzichte van een placebobehandelde groep, blijven veel clinici en patiënten geloven dat statines spierpijn kunnen veroorzaken. Ook van andere claims ten aanzien van bijwerkingen van statines is het niet duidelijk of ze echt bijwerkingen van het medicijn zijn.
Strategieën om therapietrouw voor preventieve behandelingen te vergroten moeten worden verbeterd, om maximaal profijt te hebben van de gunstige effecten van statines op het risico op cardiovasculaire aandoeningen.

 


Referenties

1. Avorn J, Monette J, Lacour A, et al. Persistence of use of lipid-lowering medications: a cross-national study. JAMA. 1998;279:1458-62.
2. Ellis JJ, Erickson SR, Stevenson JG, et al. Suboptimal statin adherence and discontinuation in primary and secondary prevention populations. J Gen Intern Med. 2004;19:638-45.
3. Benner JS, Glynn RJ, Mogun H, et al. Long-term persistence in use of statin therapy in elderly patients. JAMA. 2002; 288:455-61.
4. Jackevicius CA, Mamdani M, Tu JV. Adherence with statin therapy in elderly patients with and without acute coronary syndromes. JAMA. 2002;288: 462-7.
5. The effect of aggressive lowering of low-density lipoprotein cholesterol levels and low-dose anticoagulation on obstructive changes in saphenous-vein coronaryartery bypass grafts. The Post Coronary Artery Bypass Graft Trial Investigators. N Engl J Med. 1997;336:153-62.
6. Armitage J. The safety of statins in clinical practice. Lancet. 2007;370:1781-90.
7. Kashani A, Phillips CO, Foody JM et al. Risks associated with statin therapy: a systematic overview of  randomized clinical trials. Circulation. 2006;114:2788-97.
8. Ellis JJ, Erickson SR, Stevenson JG. Suboptimal statin adherence and discontinuation in primary and secondary prevention populations. J Gen Intern Med. 2004;19:638-45.
9. Grundy SM. Statin Discontinuation and Intolerance: The Challenge of Lifelong Therapy.  Ann Intern Med. 2013;158:562-563.
 
 
Klik direct door naar dit artikel op Pubmed
 

Deel deze pagina met collega's en vrienden: